Jak czytać nagłówki anglojęzycznych gazet

Mieliście kiedykolwiek wrażenie, że mimo lat spędzonych na nauce angielskiego i dobrej znajomości słówek, kiedy otwieracie pierwszą lepszą brytyjską gazetę i czytacie nagłówki artykułów…zupełnie nie możecie się połapać, co takiego autor miał na myśli? Nie dość, że zdania nie mają sensu, to są jeszcze dziwnie zbudowane i zawierają słownictwo, które nie pasuje do tekstu! No cóż, jeśli chcecie bez stresu czytać anglojęzyczną prasę, to musicie opanować nie tylko kilka podstawowych zasad gramatycznych, ale również poznać specyficzne zwroty, które są charakterystyczne dla przedstawiania wiadomości w gazetach.

Przede wszystkim zapamiętajcie, że język mediów rządzi się nieco innymi prawami i daleko mu do poprawnej, wygładzonej angielszczyzny rodem z podręczników. Wynika to między innymi z tego, że nagłówki gazet konstruowane są w taki sposób, aby przede wszystkim przyciągać uwagę czytelnika – mają być krótkie, zwięzłe i mieścić maksimum treści w jak najmniejszej liczbie słów. A najlepiej, żeby te słowa krzyczały do Was: „Wybierz mnie! Ten artykuł jest naprawdę ciekawy i wart kilku minut Twojego cennego czasu!”;) Nic więc dziwnego, że nagłówki artykułów w prasie są krótsze niż powinny i nie zawierają pełnych struktur gramatycznych, a często są wręcz niepoprawnie skonstruowane. Chodzi przede wszystkim o to, abyście nie marnowali czasu na czytanie nagłówków i przyciągnięci odpowiednimi zwrotami – od razu przechodzili do treści. Innymi słowy – minimum wysiłku, maksimum efektu.

Poniżej przedstawiam 6 najważniejszych zasad gramatycznych, na które natkniecie się otwierając np. brytyjską gazetę, a także 20 charakterystycznych słówek, które często się w nich pojawiają wraz z tłumaczeniem na język polski. Udało mi się też dobrać do nich odpowiednie przykłady z codziennej prasy, żebyście mogli zobaczyć jak taki nagłówek wygląda w praktyce.

1. Present Simple do (prawie) wszystkiego

Czas teraźniejszy to bodaj najpopularniejsza konstrukcja używana w nagłówkach. Powszechnie stosuje się ją przede wszystkim do opisywania czynności dokonanych. Dlaczego? Ponieważ newsy mają mieć co do zasady aktualny charakter – tytułu artykułów napisane są w ten sposób, aby podkreślić samą czynność, a nie fakt jej zakończenia. Czas teraźniejszy może być też użyty zamiast Present Continuous. Spójrzcie na przykłady:

Hail storm leaves ice in the city.
MP confirms new budget strategy.
Nurses protest against pay cuts.

2. Bezokoliczniki do przyszłości

Opisując wydarzenia, które dopiero mają się rozegrać anglojęzyczne gazety stosują bezokoliczniki. Czyta się je szybko i nie wymagają użycia żadnych słówek posiłkowych, czyli wszyscy zadowoleni.

MP to stand down over assault (The Guardian)
Model to wed beloved singer

3. Pomijanie słówek posiłkowych

Bardzo częsty zabieg, który może Was zmylić. W zdaniach, w których normalnie użylibyśmy czasów Perfect lub strony biernej najczęściej zostawia się tylko formę participle, dzięki czemu przypominają te w czasie przeszłym, chociaż wcale tak nie jest;) Spójrzcie:

Ten killed in major warehouse blast.
Jellyfish the size of a human spotted off Cornwall coast (The Guardian)

4. Pomijanie rodzajników a/an/the

Kto by się przejmował rodzajnikami! Na pewno nie dziennikarze:) Bywa, że występują, ale zdecydowanie częściej są po prostu pomijane.

Stephen Port’s drug dealer found guilty of murdering actor (The Guardian)

5. Pomijanie czasownika to be

Podobnie sprawa wygląda w przypadku czasownika to be – w nagłówkach zwykle nie występuje.

„President disappointed over poll results”, spokesman says.
Students unhappy about proposed education cuts (Toronto.com)

6. Bezpośrednie cytaty zamiast reported speech

Tutaj również posłuży nam powyższy przykład. Zamiast stosowania zasad mowy zależnej, która brzmi sztywno i zajmuje za dużo miejsca, o wiele prościej przedstawić konkretny news właśnie w taki sposób:

„President dissapointed over poll results”, spokesman says.

OK, wiecie już jakich konstrukcji gramatycznych możecie się spodziewać w nagłówkach, teraz przyjrzyjmy się charakterystycznym słówkom, które bardzo często występują w tytułach, i mimo że możecie je kojarzyć, to tutaj mogą niekiedy znaczyć coś innego, niż Wam się wydaje:

aid – pomoc
UN calls for hundreds of millions in more aid to fight Ebola (Reuters)

axe – nie, to tym razem nie siekiera;) a zamknięcie/koniec/cięcie; często występuje w zwrocie to face axe
Short notice evictions face axe. (The Guardian)

alert – alarm, ostrzeżenie
Health departament raises national dengue alert (ABS.CBN news)

alleged – domniemany
Three alleged robbers crash stolen getaway Golf (Independent Online)

back – wspierać
IMF chief backs monetary easing by central banks (Financial Times)

bar – zakazywać/odmawiać
Barred by state-backed bank (The Times)

bid – próba
Schools relax dress codes in bid to end body shaming (Wall Street Journal)

blast – wybuch
Brition among 26 dead in Somali hotel suicide blast (The Telegraph)

blaze – pożar
Shop on fire as 60 firefighters tackle serious blaze (My London)

call for – żądać
Labour peers call for investigation into anti-Semitism claims (BBC News)

claim – twierdzić/utrzymywać
This year’s Pride biggest yet, claim march organisers (The Guardian)

clash – konflikt, kłótnia, zderzenie
Riot police clash with protesters in Hong Kong shopping centre (The Guardian)

drama – dramat/napięta sytuacja
England win Cricket World Cup after drama against NZ (The Guardian)

lash (out) – krytykować, atakować (werbalnie)
Royal watchers lash out at Meghan Markle after she demands no pictures at public event (The Cheat Sheet)

over – z powodu
Hillary Clinton attacks Trump over tweet (Fox News)

plea – prośba/apel
Police issue plea for footage after after man stabbed to death (The Guardian)

scare – popłoch/panika
Plane evacuated in Newark after suicide vest scare (New York Post)

spark – wywoływać/zaczynać
Trump’s remarks spark anger (Independent Online)

toll – liczba ofiar
Toll from Nepal’s monsoon rises to 65 (7News)

urge – zachęcać do czegoś
WHO urges ban on high levels of sugar from fruit puree in baby food (The Guardian)

Mam nadzieję, że ta krótka ściąga pozwoli Wam teraz lepiej zrozumieć język anglojęzycznych mediów, i że z większą ochotą będziecie sięgać po autentyczne źródła:) Dostęp do artykułów prasowych macie oczywiście za darmo w internecie, ale jeśli należycie do tych osób, które wolą podczas czytania czuć zapach druku, to pamiętajcie, że sporo brytyjskich czy amerykańskich gazet i magazynów znajdziecie na stronie Empiku, gdzie sama się zaopatruję. Polecam Wam też zlokalizowanie najbliższej biblioteki językowej w Waszej okolicy – jestem pewna, że znajdziecie tam spory zbiór tytułów.

A Wy, czytacie anglojęzyczną prasę? Jeśli tak, to jakie są wasze ulubione gazety/czasopisma?